ศาลพระภูมิ มีที่มาจากการผสมผสานกันระหว่างศาสน์ด้านศาสนา พิธีกรรม และความเชื่อของศาสนาพราหมณ์ ฮินดู ซึ่งมุ่งเน้นไปทางด้านการนับถือเทพเจ้า แม้ประเทศไทยเราจะนับถือศาสนาพุทธ แต่อิทธิพลของศาสนาพราหมณ์ ฮินดู ก็มีเข้ามาอย่างแพร่หลาย
ความเชื่อเรื่องการตั้งศาลพระภูมิ เป็นความเชื่อส่วนบุคคลหรือแต่ละบ้าน ไม่มีความเกี่ยวเนื่องกับทางฮวงจุ้ยโดยตรง หากไม่มีความรู้ในการบูชาก็ไม่ควรสร้าง เพราะหากตั้งศาลพระภูมิแล้ว ควรมีการดูแล กราบไหว้ และถวายของ ตามหลักการไหว้ศาลพระภูมิที่ถูกต้องและประเพณีที่สืบทอดกันมา ในขณะเดียวกันถ้าไม่ได้มีความเชื่อในเรื่องนี้หรือบูชาไม่เป็น ปล่อยให้ศาลพระภูมิรกร้าง ไม่มีการถวายของไหว้ เป็นแบบนี้ก็คงไม่ใช่เรื่องที่ดีเท่าไรนัก
สถานที่สำหรับตั้งศาล มีหลักการพิจารณาดังนี้
- ที่ตั้งศาลต้องเป็นบริเวณพื้นดิน ไม่ใช่บริเวณเดียวกับพื้นของตัวบ้าน
- หากไม่มีพื้นที่เป็นพื้นดิน สามารถทำการตั้งศาลบนชั้นดาดฟ้าได้ แต่ส่วนใหญ่ศาลที่ตั้งบนดาดฟ้าจะเป็นศาลเทพต่างๆ เช่นพระพรหม หรือ พระนารายณ์ ไม่ใช่พระภูมิเจ้าที่
- จุดที่ตั้งของศาลต้องไม่ถูกเงาของตัวบ้านสะท้อนลงมาบังหรือทับ
- ที่ตั้งของศาลควรอยู่ห่างจากบริเวณที่ตั้งของห้องน้ำ
- อย่าตั้งศาลให้อยู่ใกล้กับตัวบ้านมากจนเกินไป
- อย่าหันหน้าศาลเข้าสู่บริเวณที่ตั้งของห้องน้ำ
- ไม่ควรตั้งศาลให้หันหน้าตรงกับประตูหน้าบ้าน
- ตั้งศาลให้ห่างจากรั้วหรือกำแพงบ้านอย่างน้อย 1 เมตร
- ถ้าสามารถยกพื้นที่ตั้งศาลให้สูงขึ้นสัก 1 คืบ จากพื้นดินได้จะเหมาะสมอย่างยิ่ง
- ความสูงของศาล ควรสูงเหนือระดับสายตาของผู้เป็นเจ้าของบ้านขึ้นไปเล็กน้อย
ทิศทาง การหันหน้าศาลพระภูมิสู่ทิศมงคล
- ทิศตะวันออกเฉียงเหนือ หรือ ทิศอีสาน เป็นทิศที่ดีที่สุด
- ทิศตะวันออก หรือ ทิศบูรพา เป็นทิศที่ดีอันดับ 2
- ทิศตะวันออกเฉียงใต้ หรือ ทิศอาคเนย์ เป็นทิศที่ดีอันดับ 3
- ทิศต้องห้ามในการตั้งศาลพระภูมิ คือ ทิศตะวันตกและทิศใต้